Uçuk; Herpes simpleks (HSV) denilen bir virüsün bulaşması sonucu gelişen ve hayat boyu tekrar edebilen viral bir enfeksiyondur. Virüs ilk kez vücuda girdikten sonra sessiz olarak kalır ve herhangi bir kolaylaştırıcı faktör sonrasında yeniden enfeksiyona neden olabilir.
HSV tip 1 genellikle dudakta, tip 2 ise genital bölgede hastalık oluşturur ancak iki tipi de her bölgede deri döküntüsü yapabilir.
Uçuk genellikle ağız çevresinde içi su dolu kabarcıklar halinde görülür. Bu evre en bulaşıcı olduğu evredir. Beraberinde kaşıntı, ağrı da görülebilir. Bu su dolu veziküller daha sonrasında kabuklanıp iyileşir.
Bulaşma nasıl olur ve nasıl önlenir?
Virüs genellikle temasla, öpüşme, cinsel yolla, eller vasıtasıyla beslenme yoluyla yada ortak eşya kullanımı ile bulaşır.
Henüz hastalığı ve bulaştırıcılığı önleyecek bir aşı yoktur. Bulaşmayı önlemede en önemli yöntem korunmadır. Hastalıklı bölge ile temastan kaçınılmalı, öpme ve ortak malzemelerin kullanımı önlenmelidir.
Uçuk oluşumunu kolaylaştıran faktörler nelerdir?
• Stres, heyecan
• Yorgunluk, uykusuzluk gibi vücut direncini düşüren durumlar
• Soğuk algınlığı, grip gibi ateşli hastalıklar
• AIDS, kanser, organ nakli gibi bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar
• Aşırı güneşe maruz kalma, ultraviyole ışınları
• Cinsel partner sayısının fazla olması ve korunmasız cinsel ilişki
Uçuk nasıl tedavi edilir?
Uçuk sıklıkla kendi kendini sınırlar bu nedenle tedavisiz bırakılabilir yada sadece antibiyotikli kremler kullanılabilir. İlk atak bazen şiddetli olabilir bu nedenle sistemik tedavi başlanabilir. Özellikle çocuklarda ilk atak gürültülü olabilir. Bu durumda antiviral ilaçlar, kremler ve bazen anti-inflamatuvar ilaç kullanılabilir. Uçuğun ilk çıkacağı süreçte karıncalanma, yanma olabilir bu dönemde antiviral kremlerin yeri vardır. Sık sık tekrarlayan uçuklarda ise baskılama tedavisi önerilir. Baskılama tedavisi ile beraber uçuk çıkış sıklığında ve şiddetinde azalma olur.
